BORILE SMO SE ZA VAZDUH. (Post)jugoslovenski antiratni aktivizam i njegovo nasleđe

O knjizi BORILE SMO SE ZA VAZDUH. (Post)jugoslovenski antiratni aktivizam i njegovo nasleđe

Ovo nezaobilazno istraživanje Bojana Bilića nudi nove i korisne elemente za razumevanje burnih dešavanja 1990-ih, kao i političkih i društvenih pokreta u periodu koji je usledio.

Pre svega, ova studija stavlja (post)jugoslovenski civilni angažman u istorijski i društveni kontekst i prati razvojni put feminističkih, ekoloških i pacifističkih inicijativa 1970-ih i 1980-ih godina, pokazujući na koji su se način one presekle u antiratnom pokretu 1990-ih. Dok su neki istoričari i analitičari (Popov, Kuzmanić, Klasić) osvetlili manje poznate događaje, ovo istraživanje ide korak dalje i opisuje veze između raznih vidova društvenog angažmana u različitim vremenima.

Drugo, umesto ideološke i ateorijske idolatrije civilnog sektora, autor primenjuje savremene teorije političke sociologije kako bi objasnio ko se i zašto angažovao u antiratnim pokretima, ali i ispitao s kojim su se pritiscima suočavali aktivisti/aktivistkinje i kakve su bile podele i dileme antiratnog angažmana.

Treće, umesto da se upusti u fetišizam margina koji bi prihvatio nebitnost pokreta koje analizira, a usput ih proslavio kao svete izgubljene bitke, autor se koncentriše na činjenice. Rezultat je konkretna i empirijski solidno utemeljena interpretacija neuspeha i podela među učesnicima antiratnog pokreta koja ostaje primenljiva i u analizi posleratnih tenzija na regionalnoj civilnoj sceni.

Konačno, autor uspešno izbegava redukcionizam tipičan za mnoga retrospektivna istraživanja, gde je analiza događaja ograničena samo na političke elite. Umesto već očekivanih Miloševića i Tuđmana, narativ se razvija kroz lična iskustva konkretnih ljudi s kojima je istraživač razgovarao, a koji su prethodno duboko i ozbiljno razmišljali o smislu svog angažmana. Nema u ovoj studiji stereotipa i karikatura.
-- Eric Gordy